zaterdag 27 september 2014

Financiële opvoeding

De laatste tijd zijn in het nieuws veel berichten over jongeren met schulden met daarbij de vraag of het aan de financiële opvoeding ligt. Ik denk dat het aan verschillende factoren ligt, in mijn optiek is het algemene beeld in de maatschappij op dit moment dat het allemaal niet op kan. Kinderen pikken natuurlijk veel op, of het nu van de ouders is of van vrienden/school. Hoewel ik van mening ben dat de ouders als opvoeders verantwoordelijk zijn voor de financiële kennis van de kinderen, denk ik ook dat het belangrijk is dat scholen er aandacht aan besteden. Anders creëer je een situatie waarin kinderen van ouders die niet met geld kunnen omgaan, later zelf ook niet met geld om kunnen gaan.

Ik ben als kind nooit tekort gekomen, hoewel ik natuurlijk echt niet alles kreeg wat ik wilde. Ik ben opgegroeid in eind jaren 80/ begin jaren 90 en ik denk ook dat de algemene mentaliteit heel anders was toen. Mijn ouders zijn de eerste generatie na de oorlog, en hebben de zuinigheid nog flink meegekregen van hun ouders. Interessant is dat nu ik er over schrijf ik besef dat ik met mijn vader nooit echt gesproken heb over de financiële situatie in zijn jeugd. Ik denk dat het bij mijn vader thuis minder erg was, volgens mij waren zij best wel rijk. Mijn moeder komt echt uit een boerenfamilie, waar de jam potjes met een broodkorstje leeggemaakt worden. Zelfs nu mijn ouders tegen pensioenleeftijd aan zitten (en het financieel best goed hebben) is er nog een heel duidelijk verschil te merken in hoe ze met geld om gaan.

Mijn moeder is voorzichtig met geld, verspilt niet veel en koopt eigenlijk niet veel voor zichzelf. Zij komt niet regelmatig thuis met tierelantijntjes en leuke dingen voor de heb. Zij geniet veel meer van tuinieren, een leuk plantje en van haar lieve hondje. Geld bied zekerheid maar geen geluk is haar algemene gedachtegoed. Mijn vader daarentegen is veel gevoeliger voor trends, heeft regelmatig een nieuwe smartphone, wil de grootste tv en koopt sneller iets als hij iets leuk vind. Hij werkt er hard voor en wil er niet te moeilijk over doen is het idee.

Mijn ouders hebben altijd heel erg hun best gedaan om mij goed met geld leren om te gaan. Hoewel nu ik er over nadenk was dat eigenlijk vooral mijn moeder, mijn vader is altijd wat losser geweest daarin. Ik heb als kind altijd een spaarpotje gehad, en als ik voor mijn verjaardag of voor mijn rapport wat geld kreeg dan moest ik altijd een deel sparen. Als kind vond ik dat altijd vreselijk, ik wilde natuurlijk gelijk speelgoed of snoep er voor kopen.

Een of twee keer per jaar gingen we dan naar de bank, hier hadden ze het sleuteltje van mijn spaarpotje en daarna ging het door de telmachine. Vervolgens kreeg ik een leeg spaarpotje en een bonnetje mee, het geld stond daarna op mijn spaarrekening. Dat was toch wel weer mooi, en zo werd ik mij bewust van het resultaat van mijn sparen.

Als tiener kreeg ik natuurlijk zakgeld wat ik vrij mocht besteden, meestal ging het op aan snoep en kleine dingen en soms spaarde ik voor wat groters. Ik heb nooit kleedgeld gehad, ik ben pas zelf (een deel van mijn) kleding gaan betalen toen ik een bijbaantje in de supermarkt had. Toen ik 14 was werkte ik als vakkenvuller bij de Edah, en verdiende daar ongeveer ƒ 250,- tot ƒ 300,- per maand mee. Dat geld brandde werkelijk in mijn zak en meestal gaf ik het uit op de dag dat ik het kreeg. Eigenlijk ben ik heel lang heel onnadenkend en verkwistend met geld geweest.

Ik ben op mijn 16e het huis uit gegaan en heb veel verschillende baantjes gehad, maar nooit echt een stabiele situatie gehad. Ik leefde en dacht niet na over geld, maar ik had ook geen schulden. Ik heb een ding toch altijd geleerd van mijn ouders, als het op is is het op. Pas toen ik op mijn 18e in een situatie zat waarbij financiële kennis echt noodzakelijk was bleek ik toch veel opgepikt te hebben van mijn ouders. En achteraf ben ik heel blij met de opvoeding die ik heb gehad!

4 opmerkingen:

  1. Hier werd al jong geoefend met eigen zakgeld, eigen kleedgeld en meedenken met huishoudbudget. Als ze ergens voor spaarden, betaalde ik een deel mee, dit om hun sparen te stimuleren. Kleedgeld deden we eerst twee jaar "samen" en alles werd genoteerd in een schriftje. Na twee jaar samen mochten ze alleen het geld beheren. Ook zelf fouten maken, want dat hoort erbij. Vergeten een winterjas te kopen bv, en dan sleepte ik ze mee naar de tweedehands winkel en wilden ze maar al te graag daar kopen.
    Ik heb meerdere kinderen, die dezelfde financiële opvoeding meekregen, maar een beetje aangepast aan hun aard. Want die verschilt. Zo heb ik een dochter die als ze kleedgeld kreeg en een broek wilde aanschaffen, drie maanden op zoek ging en vergelijkingen deed...ik moet soms achter haar aan dat ze nu echt wat moest kopen. Ik heb ook een dochter die haar kleedgeld al uitgaf voor ze het ontvangen had en als het geld dan kwam iedereen moest afbetalen. Twee uitersten in uitgeven dus.
    Wel grappig om te zien dat de zuinig dochter nu vooral dure kwalitatief goede spullen in huis heeft, ze heeft wel altijd voor die spullen eerst gespaard. De dochter met gat in haar hand heeft een tijd antikraak gewoond en leeft vooral met tweedehands en gekregen spullen. Beiden maken ze geen schulden. Dat laatste vind ik erg belangrijk.

    Groet,Greet

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat ik vooral van huis uit heb meegekregen was dat er een tekort was. En dat geld (of het gebrek eraan) veel problemen met zich mee bracht. Mijn ouders waren zuinige en verantwoordelijke mensen, maar ze hadden in hun leven veel pech. Mijn vader was zelfstandige, maar absoluut niet zakelijk en moest toen hij al op leeftijd was, alsnog als productiemedewerker in een fabriek werken. Mijn moeder was gehandicapt. Dat kostte veel extra geld. We hadden bijvoorbeeld een werkster nodig en iemand die onze kleren verstelde. Nadat mijn vader stierf waren we als gezin ook nog eens afhankelijk van liefdadigheid (kerk). Voor mij werd geld vooral iets om uit te geven. Ik gaf er ook niet om, al heb ik altijd een dure smaak gehad die niet rijmde met mijn inkomen. Nu ik na jaren op het consuminderpad ben geraakt, realiseer ik me dat mijn ouders heel goed met geld om konden gaan. Zo kwam er bij ons nooit een deurwaarder aan de deur en was er altijd voldoende te eten. Deed het licht het en brandde de kachel. Ja, we moesten in de vakanties voor onze eigen fiets werken en voor kleding was ook niet veel geld. Maar ik ervaarde mijn jeugd toch als arm. Ik denk dat dat door die liefdadigheid kwam. Die eeuwige afgedragen kleren van buurmeisjes en meisjes die ik op school weer tegenkwam. En sociale uitsluiting. Er was bijvoorbeeld geen geld voor schoolreisjes. Dus bleef je als enige van de klas thuis. En zat je achter in de kerk. Het grappige is dat ik, nu ik meer inkomen heb, ik het ook voor mij kan laten werken meer overhouden en daarmee extra aflossen?. Dus die opvoeding... ik weet het niet. Mijn ouders gaven toch het goede voorbeeld, maar ik kon daardoor niet automatisch goed met geld om gaan. Ik denk dan ook dat er meer factoren een rol spelen... Anna

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Jammer,dat er ook op school niet meer aan omgaan met geld gedaan wordt. Ik heb jaren meegeholpen met een projekt voor 16-17 jarigen. Over alle kosten die verbonden zijn aan het wonen op jezelf. Verbazingwekkend,hoe weinig besef ze hadden over de prijzen van huur,energie,ziektekosten enz. Vaak werd er aan het eind van die week verzucht "ik blijf voorlopig bij mijn ouders wonen".

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik was jong toen ik zakgeld kreeg (ook al vergaten me ouders het vaak te geven en ik er om te vragen) daarna kleedgeld. Maar mijn ouders hadden het nooit heel breed, maar al jong leerde ik dat merkkledij, spullen geen echte waarde hebben tot wie je bent.

    Als ik kijk bij onze boven buren, het huis is uitgeleefd. De ouders hebben het niet breed maar de kinderen lopen wel in merkkleding, duure spullen. Om er maar bij te kunnen horen, en een goede indruk te maken.

    Maar het is ook een aart van de mens, mijn broer is bijvoorbeeld heel erg gericht om nieuwe spullen. Volgens mij om indruk te maken op mensen terwijl ik dat weer helemaal niet doe...

    Geld, het is inderdaad verschillende factoren.

    BeantwoordenVerwijderen