Waarom wij (mede) op hout gaan stoken

Gisteren vroeg 'opnieuw beginnen' terecht hoe het nu zit met stoken op hout, want dat is toch niet milieuvriendelijk? Nu hebben wij hier natuurlijk over na gedacht, want dat is voor ons een belangrijk aspect.

Hoe zit het met de uitstoot?

 

Hier in Duitsland zit het allemaal wat anders dan in Nederland, hier zijn regels omtrent het gebruik van houtkachels. De schoorsteenveger houd hier toezicht op. Ten eerste moet hij de installatie die je hebt goedkeuren, dit gaat over een cv en houtkachel omdat ze allebei uitstoot hebben. De uitstoot van je cv (gas of olie) word elke 2  jaar gemeten (elke 3 jaar bij nieuwere installaties) en zo word in de gaten gehouden of je installatie nog wel aan de wettelijke normen voldoet.

Zo zijn er ook regels voor houtkachels, in het Bundesimmissionsschutzgesetz staan regels voor de minimale afstanden van brandbare materialen en ook de regels over hoeveel fijnstof een kachel mag uitstoten. Mensen met oude kachels die niet aan de regelgeving voldoen moeten zorgen dat ze de hoeveelheid uitgestoten fijnstof met een filter naar beneden krijgen of ze mogen hun houthaard niet meer gebruiken.

Daarnaast worden de schoorstenen verplicht geveegd door de schoorsteenveger. Hoe vaak dat moet gebeuren varieert van 1 tot 3 keer per jaar, afhankelijk van het soort kachel, wat je verbrand en hoe veel je hem gebruikt. Dit is voornamelijk voor de veiligheid, om schoorsteenbranden te voorkomen. Maar een schone schoorsteen zorgt er ook voor dat je betere trek (in tegenstelling tot een hele vieze) hebt en dus schoner kunt branden.

Onze nieuwe houtkachel is dus niet zomaar een houtkachel. Het is een moderne hoogrendementshoutkachel met dubbele verbranding. Hij voldoet ook aan de zwaarste eisen met betrekking tot fijnstofuitstoot en daarom word hij ook toegelaten door de schoorsteenveger.

Een aantal andere aspecten waar wij rekening mee houden om schoner te verbranden zijn:

• Wij stoken alleen maar hout uit de tuin (geen papier/karton/afvalhout)
• Wij zorgen ervoor dat het hout goed droog is
• Wij zorgen ervoor dat de kachel genoeg zuurstof heeft en letten op dat het vuur de juiste kleur vlammen heeft
• Wij steken het vuur aan volgens de ‘Zwitserse methode’
•  Wij stoken niet als het windstil is

Waarom op hout stoken? 

Een van de belangrijke redenen dat wij op hout stoken is omdat we daarin zelfvoorzienend kunnen zijn. Het hout komt van  van ons eigen terrein. Wij weten waar het vandaan komt, en het hoeft niet ergens ver weg uit de grond gehaald te worden. Bomen gebruiken zonne-energie om te groeien en die zonne-energie zit dus opgeslagen in het hout. Door het hout later te verbranden komt die energie weer vrij. Het doel is dat we op ons terrein zorgen dat er steeds nieuw hout groeit zodat het bij blijft met ons verbruik.

Over het algemeen kappen wij bomen niet helemaal, maar wij zagen de stam op ongeveer een meter hoog boven de grond af. Vanuit dat punt groeien de bomen dan weer uit, met meerdere stammen. Na een aantal jaren kan je die stammen dan weer oogsten. In het Engels noem je dit coppicing, hier zie je een filmpje over hoe dat gaat. Natuurlijk worden sommige bomen hier ook echt gekapt, maar dat heeft dan een onderhoud functie. Bijvoorbeeld omdat ze op een verkeerde plek staan of omdat ze van binnen (deels) rot zijn. Het houtbeleid is erg belangrijk om het geheel duurzaam te maken.

Bijkomende voordelen zitten voor ons in het gebruiken van de kookfuncties, daarom kiezen wij voor een fornuis. In ons huis zit geen gasfornuis, koken gebeurt normaal op stroom. En in de zomer is dat ook prima, want dan hebben we veel zonneenergie. Maar in de winter hebben we dat natuurlijk niet. Dus nu kunnen we ons houtfornuis gebruiken om water op te koken, maaltijden te koken en ook de bakoven zullen we veel gaan gebruiken. Dit zal in de winter toch weer wat stroom schelen.

Toekomstmuziek

 

Graag maken wij onze installatie in de toekomst compleet onafhankelijk van fossiele brandstoffen. De installatie is nu ook zo gemaakt dat we daar de mogelijkheid toe hebben. We kunnen daarvoor later kiezen voor thermische zonnepanelen of gewone zonnepanelen die een elektrisch element in het buffervat voorzien van energie om daar met stroom het water voor te verwarmen. In het laatste geval word dan gebruik gemaakt van een regeling die er voor zorgt dat alle opgewekte zonnestroom die je niet gebruikt naar het element gestuurd word. Voor nu hebben wij besloten er nog even mee te wachten. Op dit moment is het een hoop extra geld en zijn er geen goede subsidies voor.

Maar het is niet slecht om even te wachten, nu kunnen we eerst kijken wat wij nu verbruiken en zo een betere inschatting maken van wat er aan (zonne-)energie nog nodig zou zijn. En over een paar jaar is die technologie ook weer wat betaalbaarder.

Midden in een kleine verbouwing

Sinds 17 augustus zijn wij begonnen met het project "nieuwe CV", dit is iets wat al lang op ons wenslijstje stond. Een aantal andere dingen waren belangrijker, maar nu we daar eindelijk klaar mee waren en we nu tijd en geld hadden was het eindelijk zo ver.

Het idee was vrij simpel: we vervangen de oude gas-cv (uit 2001) voor een nieuwe hr ketel. Daarnaast krijgen we in de keuken een houtgestookt fornuis met een waterzijdige aansluiting. Het houtfornuis verwarmt het water in een buffervat voor zodat de cv daarna alleen nog bij hoeft te verwarmen voor verwarming en warm tapwater. Doordat we de locatie van de cv installatie verplaatsen van de kelder naar een kleine ruimte naast de keuken gaan we veel kortere leidingen hebben, met minder warmteverlies.

En omdat het buffervat in de nieuwe situatie voor de cv zit en niet meer erachter, word er niet meer altijd 200 liter water warm gehouden. Natuurlijk betekend dit wat verlies van comfort (omdat je niet meer op 2 punten tegelijk warm water kunt tappen) maar dat is voor ons geen probleem. Blijkbaar zijn wij daarin een unicum (in Duitsland), want de installateurs die wij spraken leken het erg bijzonder te vinden. Gelukkig hebben we uiteindelijk iemand kunnen vinden die het zo wil (en kan) maken zoals wij het willen hebben.

Goedkoop is het niet, we verwachten in totaal zo'n € 13.000,- kwijt te zijn aan de installateur. Dat is voor de HR-gasketel, alle aansluitmaterialen, pomp, buitenvoeler en regeling, een buffervat van 800 liter met 2 warmtewisselaars (zodat we in de toekomst mogelijk nog extra solarthermie toe kunnen voegen). Ook is dat inclusief het materiaal en  de arbeid die nodig is om de gasleiding naar de nieuwe plek toe te leggen, de arbeid die nodig om het allemaal aan te sluiten (de cv en de watergevoerde kachel) en de demontage en het afvoeren van de oude cv installatie. Het houtgestookte fornuis kopen we elders en kost nog een keer € 3.400,-

Verder moet er nog een extra schoorsteen komen, die kan gelukkig gelijk via de buitenwand naar buiten en langs het huis omhoog. Via een offerte van de installateur werd al snel duidelijk dat we dat beter zelf konden doen, alleen de schoorsteen zou al € 1.100,- kosten, dan nog € 250,- voor de kernboring door de buitenmuur en dan nog de manuren. Dus in totaal al snel € 1.500,- Wij hebben nu voor € 700,- een hoge kwaliteit schoorsteen gekocht, dan nog een ladder voor € 300,- (hadden we toch nodig) en hebben het allemaal zelf gedaan. Zo hebben we zeker € 500,- bespaard en we hebben een goede ladder.

Omdat we de cv op een andere plek neerzetten hadden we ook nog wat andere dingen nodig, zoals leidingen enzo. Daarnaast moest deze kamer ook in orde gemaakt worden, de wanden waren enorm slecht onder de (10!) lagen behang. Dus deze moesten allemaal gestuct worden. En omdat de deur die daar in zat van hout was en te dicht bij de kachel zou komen, moest er ook een andere deur in van een niet brandbaar materiaal. Achter de kachel komen wandtegels en er moet nog een voormuur gebouwd worden (met latten en isolatie e.d.) Al deze dingen bij elkaar kosten ook nog ongeveer €2.000,-

Aan het eind van dit project zijn we dus zeker rond de € 20.000,- kwijt zijn. Wat een geld! Maar.... je krijgt momenteel toch geen rente op je spaargeld en hopelijk krijgen we er veel wooncomfort voor terug.

Inmiddels zijn we ongeveer halverwege denk ik:
De kamer waar de cv komt en de plek waar de kachel komt zijn leeggehaald.
De muren vrijgemaakt van behang en gestuct
De muur die bij het vrijmaken wankel bleek is gerepareerd (extern)
De oude deur is eruit en de nieuwe deur zit er in
De koude waterleiding is omgelegd zodat hij naar de nieuwe ruimte gaat
Er zijn al gaten geboord voor de aankomende waterleidingen naar de keuken
Er zijn al gaten geboord voor de aankomende gasleiding naar de nieuwe ruimte
Er liggen stroomleidingen naar de nieuwe ruimte
De luchtafvoer/toevoer pijp van de cv zit al door het dak
De schoorsteen zit er al in

Maarten gaat nu nog de achterwand in de cv ruimte isoleren en voorbouwen (is dat een woord?), en we wachten nog op de tegeltjes die achter de kachel komen. Dan zijn we zo ver dat de installateur kan komen en zijn ding kan doen, hij zou naar verwachting in een dag of 3 klaar kunnen zijn.

En nu wat foto's:

De hoek waar de kachel moet komen

De andere kant van dat stukje muur

Een andere muur in de nieuwe cv ruimte

Na het weghalen van behang bleek de muur uit elkaar te vallen

Diezelfde muur na reparatie

De muur in cv ruimte nog een keer, nu vrij van behang e.d.

De bijkeuken, vanuit de achtermuur komt de leiding uit de kelder

De bijkeuken, de leidingen zitten erin nu

De CV ruimte nieuw gestuct en de leidingen komen hier binnen

In dezelfde ruimte komt nu de cv aan en afvoer binnen

Vanaf een afstandje de cv ruimte

De nieuwe kachel is geleverd, muren gestuct

De schoorsteen is geplaatst

Het is toch nog een behoorlijk project alles bij elkaar, en wij zullen vreselijk blij zijn wanneer alles klaar is. Hopelijk duurt het nu niet lang meer, we komen dan nog een keer met een update!