Onze voeding in distributietijd 4

Vandaag weer een stukje uit het boekje 'Onze voeding in distributietijd', hier komt hoofdstuk 2 dit gaat over koffie en thee. Omdat dit een vrij lang hoofdstuk is deel ik het in twee stukken, later volgen de thee recepten. Het gebruiken van de recepten is voor eigen risico ;)

Koffie, Thee (en andere dranken).

In de Nederlandsche huishouding werd altijd een vrij groote hoeveelheid koffie en thee gebruikt. In hoeverre dat juist is, kan hier buiten beschouwing blijven.
Men is gewend af en toe iets te drinken, men heeft daar behoefte aan en kan. zelfs met den besten wil ter wereld, die behoefte niet ineens onderdrukken.
De gemakkelijkste weg is, nu er een beperkte hoeveelheid thee en koffie ter beschikking is, trachten daarvan meer te maken.
Een andere weg is af en toe een gewoon en goed kopje koffie en thee te drinken en zich verder te behelpen met een plaatsvervanger. Voor zoover die plaatsvervangers de allures aannemen van het oorspronkelijke artikel en echte surrogaten zijn, moet ieder die ze gebruikt zich van het volgende goed rekenschap geven.
Een surrogaat heeft nooit geheel den zelfden smaak als het oorspronkelijke artikel, al is het ook nog zoo goed.
Met moet het dus proeven met de nuchtere overweging dat het iets anders is dan koffie, thee of cacao, maar in zijn soort goed of minder goed kan zijn.
Het moet nooit vergeleken worden met het oorspronkelijke artikel, doch altijd op zijn eigen waarde worden beoordeeld.
Ieder die moutkoffie, thee van lindebloesems of van rozebottels, van appelschillen gaat proeven met de gedachte dat het zal lijken op echte koffie en echte thee, die komt bedrogen uit.
Voor een variatie smaakt pepermuntthee, kruidenthee enz. zelfs zeer goed, evenals melk of karnemelk met limonadestroop, vruchtensap of honing zeer goed in plaats van thee kan worden gebruikt, terwijl toch niemand er aan denkt ze daarmee te vergelijken.


Maak meer van de koffie.
Een zeer goed koffie-extract, dat bij de bereiding wat extra zorg vraagt en bovendien een aanval op de suikerpot doet, tenzij glucosestroop wordt gebruikt, is het volgende:

Koffie-extract I (voor 40 koppen)
200gr witte suiker of 250gr glucosestroop, 2x 50 gram zeer fijn gemalen koffie, 1 theelepeltje gebrande suikerpoeder of koffiestroop, een snuifje zout, 1 liter water.

Zet in een ijzeren pannetje, met dikken bodem (de vleeschpan b.v.) de glucosestroop of de suiker op met 1 of 2 lepels water. Laat de suiker of de stroop eerst zachtjes smelten en vervolgens branden tot ze donker bruin is, doch volstrekt niet zwart. Voeg er 50 gram zeer fijn gemalen koffie bij, de helft van de gebrande suikerpoeder of koffiestroop, het zout en al het water. Roer in het mensel tot de gebrande suiker is opgelost en laat deze "koffie" 10 minuten trekken, doch niet koken.
Doe de overige 50 gram koffie en de gebrande suiker poeser of koffiestroop in den koffiefilter. Stamp deze extra stevig aan zoodat het filtreeren langzaam gaat.
Giet het juist getrokken mengsel voorzichtig en met kleine porties door den koffiefilter. Laat de koffie vooral langzaam door lekken.
Verdun het verkregen koffie-extract met kokend water of met kokende melk.
Gebruik in plaats van room, op de koffie met kokend water, ingedikte melk uit blik.

Koffie-extract II (zonder suiker)

2x 50 gram zeer fijn gemalen koffie, 1 busje gebrande suikerpoeder (inhoud 125gram), 1 liter kokend water, een mespunt zout.

Meng 50 gram zeer fijn gemalen koffie goed dooreen met de gebrande suikerpoeder en het zout. Giet daarop het kokende water en laat het mengsel af en toe roerend 1/2 uur trekken.
Doe de andere 50 gram koffie in den koffiefilter en stamp ze heel stevig aan. Giet het aftreksel heel langzaam door den koffiefileter en zorg dat de koffie goed aftrekt.
Doe op het in het andere pannetje achterblijvende koffiedik nog wat water (1 a 2 dl) en los daarin het, eventueel aan den wand vastgekoekte, suikerpoeder op. Giet ook deze donkere vloeistof door den koffiefilter. Zeef het verkregen koffie-extract en bewaar het in zeer goed schoongemaakte flesschen.

Dit recept geeft 50 koppen koffie. Het is op dezelfde wijze te gebruiken als het eerste recept en heeft als voordeel dat het geen suiker bevat en dus ook voor hen, aan wie suiker is verboden, geschikt is.

Beide koffie-extracten kunnen, als zij zorgvuldig zijn gemaakt en goed worden bewaard, eenige weken goed blijven.

Koffie sparen

Koffie, die in den koffiefilter is gebruikt om er op gewone wijze koffie-extract van te maken, kan op de volgende wijze opnieuw worden gebruikt.
Stort de gebruikte, vochtige koffie uit op een stuk schoon papier en laat ze drogen. 
Maal de gedroogde koffie nog eens tot ze heel fijn is. Weeg de koffie. Voeg bij elke 75 gram gedroogde koffie, 25 gram versche, eveneens zeer fijn gemalen koffie, 5 gram gebrande suikerpoeder of koffiestroop en een klein beetje zout. Doe dit mengsel in een koekepan en laat het door en door warm worden. Roer intusschen om.
Maak van deze koffie in den koffiefileter op de gewone wijze opnieuw koffie-extract.
75 gram gedroogde koffie, 25 gram versche koffie, 5 gram gebrande suikerpoeder, en wat zout levert met +- 4dl kokend water ongeveel 3 1/2 dl zeer goed koffie-extract.
Dit recept spaart 1/3 van het normale koffieverbruik.

Koffie-surrogaten.

Verschillende vloeibare en droge koffie-surrogaten kunnen met meer of minder succes de koffie vervangen. Zij komen echter het beste tot hun recht als zij als spaarmiddel van koffie worden gebruikt en dus bij de gewone koffie worden gevoegd. 
Er is op deze manier minder koffie noodig, terwijl toch de drank goed van smaak is.

Mout-Koffie

e.d. surrogaten worden in plaats van koffie gebruikt. Zij kunnen meestal op dezelfde manier worden gezet als gewone koffie.