Financiële opvoeding

De laatste tijd zijn in het nieuws veel berichten over jongeren met schulden met daarbij de vraag of het aan de financiële opvoeding ligt. Ik denk dat het aan verschillende factoren ligt, in mijn optiek is het algemene beeld in de maatschappij op dit moment dat het allemaal niet op kan. Kinderen pikken natuurlijk veel op, of het nu van de ouders is of van vrienden/school. Hoewel ik van mening ben dat de ouders als opvoeders verantwoordelijk zijn voor de financiële kennis van de kinderen, denk ik ook dat het belangrijk is dat scholen er aandacht aan besteden. Anders creëer je een situatie waarin kinderen van ouders die niet met geld kunnen omgaan, later zelf ook niet met geld om kunnen gaan.

Ik ben als kind nooit tekort gekomen, hoewel ik natuurlijk echt niet alles kreeg wat ik wilde. Ik ben opgegroeid in eind jaren 80/ begin jaren 90 en ik denk ook dat de algemene mentaliteit heel anders was toen. Mijn ouders zijn de eerste generatie na de oorlog, en hebben de zuinigheid nog flink meegekregen van hun ouders. Interessant is dat nu ik er over schrijf ik besef dat ik met mijn vader nooit echt gesproken heb over de financiële situatie in zijn jeugd. Ik denk dat het bij mijn vader thuis minder erg was, volgens mij waren zij best wel rijk. Mijn moeder komt echt uit een boerenfamilie, waar de jam potjes met een broodkorstje leeggemaakt worden. Zelfs nu mijn ouders tegen pensioenleeftijd aan zitten (en het financieel best goed hebben) is er nog een heel duidelijk verschil te merken in hoe ze met geld om gaan.

Mijn moeder is voorzichtig met geld, verspilt niet veel en koopt eigenlijk niet veel voor zichzelf. Zij komt niet regelmatig thuis met tierelantijntjes en leuke dingen voor de heb. Zij geniet veel meer van tuinieren, een leuk plantje en van haar lieve hondje. Geld bied zekerheid maar geen geluk is haar algemene gedachtegoed. Mijn vader daarentegen is veel gevoeliger voor trends, heeft regelmatig een nieuwe smartphone, wil de grootste tv en koopt sneller iets als hij iets leuk vind. Hij werkt er hard voor en wil er niet te moeilijk over doen is het idee.

Mijn ouders hebben altijd heel erg hun best gedaan om mij goed met geld leren om te gaan. Hoewel nu ik er over nadenk was dat eigenlijk vooral mijn moeder, mijn vader is altijd wat losser geweest daarin. Ik heb als kind altijd een spaarpotje gehad, en als ik voor mijn verjaardag of voor mijn rapport wat geld kreeg dan moest ik altijd een deel sparen. Als kind vond ik dat altijd vreselijk, ik wilde natuurlijk gelijk speelgoed of snoep er voor kopen.

Een of twee keer per jaar gingen we dan naar de bank, hier hadden ze het sleuteltje van mijn spaarpotje en daarna ging het door de telmachine. Vervolgens kreeg ik een leeg spaarpotje en een bonnetje mee, het geld stond daarna op mijn spaarrekening. Dat was toch wel weer mooi, en zo werd ik mij bewust van het resultaat van mijn sparen.

Als tiener kreeg ik natuurlijk zakgeld wat ik vrij mocht besteden, meestal ging het op aan snoep en kleine dingen en soms spaarde ik voor wat groters. Ik heb nooit kleedgeld gehad, ik ben pas zelf (een deel van mijn) kleding gaan betalen toen ik een bijbaantje in de supermarkt had. Toen ik 14 was werkte ik als vakkenvuller bij de Edah, en verdiende daar ongeveer ƒ 250,- tot ƒ 300,- per maand mee. Dat geld brandde werkelijk in mijn zak en meestal gaf ik het uit op de dag dat ik het kreeg. Eigenlijk ben ik heel lang heel onnadenkend en verkwistend met geld geweest.

Ik ben op mijn 16e het huis uit gegaan en heb veel verschillende baantjes gehad, maar nooit echt een stabiele situatie gehad. Ik leefde en dacht niet na over geld, maar ik had ook geen schulden. Ik heb een ding toch altijd geleerd van mijn ouders, als het op is is het op. Pas toen ik op mijn 18e in een situatie zat waarbij financiële kennis echt noodzakelijk was bleek ik toch veel opgepikt te hebben van mijn ouders. En achteraf ben ik heel blij met de opvoeding die ik heb gehad!