Verhuizen naar Duitsland, de papierwinkel

Eerder schreef ik over hoe wij in Duitsland zochten naar een huis en hoe wij de aankoop en financiering regelden. Vandaag een stukje over wat je op papier moet regelen bij een verhuizing naar Duitsland. Het is een vrij uitgebreid stuk geworden maar ik denk dat het voor sommige mensen best interessant is om onze ervaringen te lezen.

Duitsers zien hun eigen land over het algemeen als een bureaucratisch land, maar vanuit ons perspectief is het heel erg vergelijkbaar met Nederland. In veel gevallen vinden wij het eigenlijk veel losser en meer ontspannen hier, wat ook opvalt is dat veel dingen hier persoonlijk geregeld worden in plaats van via het internet (zoals bijvoorbeeld het aanvragen van een uitkering).

Het verhuizen van Nederland naar Duitsland bleek veel makkelijker dan dat wij vooraf dachten. Het feit dat de grenzen binnen Europa open zijn draagt daar natuurlijk enorm aan bij. Wij hadden het huis gekocht toen wij nog in Nederland woonden, dat was een voordeel omdat wij gelijk een plek hadden om ons in te schrijven. In de begin situatie had Maarten nog werk in Nederland, ik had nog een maand lang WW uit Nederland. Hieronder kan je lezen wat wij moesten regelen en hoeveel werk dat was. Dit kan natuurlijk per situatie verschillen maar zou je toch een idee moeten geven over hoe moeilijk (of makkelijk) het regelen van deze zaken eigenlijk is.

Zorgverzekering

Als je gaat verhuizen uit Nederland en je blijft werken in Nederland (of behoud een uitkering uit Nederland) begin je door bij je zorgverzekeraar een formulier aan te vragen. (Als je nog in Nederland werkt is dat het E106 formulier, als je een uitkering hebt is dat een E303 formulier en als je pensioen uit Nederland ontvangt een E121 formulier.) Dit formulier vul je in en lever je vervolgens weer in bij je Nederlandse zorgverzekering, hierin geef je ook aan welke zorgverzekering je in Duitsland wilt hebben. Hierdoor heb je uiteindelijk een Nederlandse en een Duitse zorgverzekering, terwijl je in Nederland premie betaald. Deze constructie geld ook zo voor andere EU landen.(info)

Als je geen inkomen uit Nederland blijft houden kan je je gelijk aanmelden bij een Krankenkasse in Duitsland. Zolang je geen inkomen hebt in Duitsland zou je particulier verzekerd moeten worden, de kosten hiervoor bedragen (zonder inkomen) ongeveer € 150,- per maand. Zolang je getrouwd bent valt je partner hier ook onder, en als je kinderen hebt vallen zij hier ook onder.

 AOW

Zolang je inkomen in Nederland houd blijf je ook verzekerd voor je AOW, als je geen inkomen uit Nederland meer hebt kan je je vrijwillig verzekeren voor je AOW. Wij kozen er voor om dat niet te doen omdat het erg prijzig is, bovendien gaan wij er van uit dat wij op een andere manier voorzien in onze oudedagvoorziening.

Uitschrijven Nederland en inschrijven Duitsland

Net voordat je verhuist kan je je uitschrijven in de gemeente waar je woonde, zorg dat je hiervan een bewijs krijg want die heb je nodig bij het inschrijven in Duitsland. Na het verhuizen moet je binnen 5 dagen naar het gemeentehuis in de Samtgemeinde waar je bent komen te wonen,hier ontvang je een Anmeldebestätigung (Anmeldung bei der Meldebehörde). Dit formulier is erg belangrijk omdat het bewijst dat je in Duitsland woont, als jij naar andere instanties gaat moet je dit altijd meenemen.

Steuer Identifikationsnummer

Wat heel erg makkelijk ging was het krijgen van het Duitse BSN-Nummer, hier is dat het Steuer Identifikationsnummer en deze wordt je na het inschrijven in de Samtgemeinde toegestuurd door het Bundeszentralamt für Steuern. Super! Het tweede belangrijke nummer wat je nodig hebt is het "Renteversicherungsnummer" dit een soort Duits pensioenfonds. Zodra je inkomen hebt uit Duitsland krijg je dit toegewezen. Ik stuitte hier op enige problemen omdat ik geen inkomen had en mij in moest schrijven bij de Krankenkasse waarbij je dit nummer nodig had. Gelukkig kreeg ik uiteindelijk mijn Renteversicherungsnummer door de Deutsche Rentenversicherung aan te schrijven.

Arbeitsamt

Als je in Nederland een uitkering hebt op het moment van vertrekken dan kan je voordat je vertrekt bij het UWV een verzoek doen om te verhuizen met behoud van de uitkering. In het geval van een WW uitkering (zoals ik had) kan je dan maximaal drie maanden je uitkering mee nemen terwijl je op zoek bent naar werk in een ander EU land. (info) Als je die toestemming krijgt dan krijg je een PD U2 formulier welke je mee moet nemen naar het Duitse Arbeitsamt. Je moet je daar binnen 5 werkdagen na je verhuizing melden en je in laten schrijven als werkzoekende, het bewijs van inschrijving moet je dan weer naar het UWV sturen. In sommige gevallen kan je nadat je drie maanden voorbij zijn in Duitsland een uitkering krijgen, de mensen bij het Arbeitsamt zullen je hier op wijzen.

Ook als je geen uitkering hebt maar wel op zoek bent naar werk kan je je inschrijven bij het lokale Arbeitsamt, zij helpen je dan met zoeken naar werk. Het is een behoorlijk logge instantie, maar de mensen daar zijn enorm behulpzaam en betrokken. Zo kreeg ik een cursus Duits aangeboden om mijn werkkansen te verbeteren en heeft Maarten een mini cursus "Lebenslauf schreiben" gekregen om zijn sollicitatiekansen te verbeteren. Uiteindelijk ben ik wel wat langer werkloos geweest, ongeveer 7 maanden, Maarten is ongeveer 4 maanden werkloos geweest. Toch denk ik dat wij in Nederland echt wel langer zonder baan gezeten zouden hebben!

Auto invoeren

Wij kozen er voor om mijn auto mee te nemen, hier heb ik veel over na gedacht. Ik heb het voordeel dat ik een relatief goedkope auto heb en ik was erg blij met mijn auto. Het laten invoeren van de auto moet je doen binnen 3 maanden van de verhuizing en het hele proces duurde bij mij ongeveer 3 weken, bij mijn eerste keuring werd mijn auto niet goedgekeurd en na een kleine aanpassing was het de tweede keer wel in orde. De keuring moet je laten doen bij de TüV en deze mensen zijn (in mijn ervaring) erg behulpzaam, ik heb telefonisch een afspraak gemaakt bij een kantoor bij mij in de buurt en werd daar goed geholpen. Ik heb uiteindelijk ongeveer € 320,- moeten betalen voor het invoeren van mijn auto, hier kan je lezen over de opbouw van de uiteindelijke kosten en hier een stukje over mij overwegingen die geleid hebben tot mijn beslissing om de auto mee te nemen. (Voor meer informatie over het invoeren van een auto kan ik dit artikel aanraden.)

Overige abonnementen en voorzieningen

Natuurlijk heb je bij een verhuizing ook te maken met het afsluiten van nieuwe contracten bij een stroomaanbieder, gas aanbieder, telefoon en internetaanbieder en verschillende verzekeringen. Hiervoor heb ik gebruik gemaakt van de site check24 (nee ik heb geen aandelen), dit is een fijne vergelijkingssite waarbij je niet gelijk persoonlijke gegevens hoeft in te voeren om een vergelijking te kunnen zien. Opvallend is dat de meeteenheid die ze hier in Duitsland voor het gas hanteren in KWh is, voor het gemak kan je het verwachtte gebruik in kuub vermenigvuldigen met 10 om op het verbruik in KWh uit te komen. Nog wat handige Duitse woorden die te maken hebben met verzekeringen:

• (Privat)haftpflichtversicherung = Aansprakelijksheidverzekering
• Hausratversicherung = Inboedelverzekering
• Kfz-versicherung = Autoverzekering
• Wohngebäudeversicherung = Opstalverzekering
• Selbstbeteiligung  = Eigen risico

Het is goed om te weten dat je in Duitsland voor meer dingen aansprakelijk kunt worden gehouden, daarom zijn de bedragen waarvoor je jezelf verzekert hoger. Als er bijvoorbeeld een kind zonder toestemming in onze tuin speelt en uit een boom valt zijn wij daarvoor aansprakelijk voor eventuele zorgkosten. Daarom hebben wij een aansprakelijkheidsverzekering van 5 miljoen euro per persoon. Voor de kosten hoef je het niet te laten, wij betalen € 60,- per jaar voor ons samen.

Conclusie

Het emigreren en alles wat hierbij kwam kijken viel ons eigenlijk heel erg mee. Vooraf was ik bang dat het heel veel werk zou zijn maar achteraf was het erg overzichtelijk. In Duitsland zijn veel dingen goed geregeld en krijg je je persoonsnummers e.d. ook automatisch thuisgestuurd. Het internet is een grote bron van hulp, en ik heb ook veel hulp gehad bij de helpdesk van verschillende bedrijven en instanties. Onze ervaring is dat de mensen hier heel erg behulpzaam zijn en de tijd nemen om je dingen uit te leggen, daardoor was het hele verhuizen en regelen eigenlijk een makkie!